|
ชื่อสามัญภาษาไทย | หมากเล็กหมากน้อย |
ชื่อที่เกี่ยวข้อง | ต้นมั่งคั่ง |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Vitex quinata (Lour.) F.N.Williams |
ชื่อพ้อง | Cornutia quinata Lour., Vitex altmannii Moldenke., Vitex celebica Koord., Vitex heterophylla Roxb. |
ชื่อวงศ์ | Lamiaceae |
ชื่อท้องถิ่น | ซาคาง (อุดรธานี), ตะพุนเฒ่า (ตราด), แปะ (นครราชสีมา,บุรีรัมย์), ผาเสี้ยนดอย (เชียงใหม่), มะคัง (เชียงใหม่, อุบลราชธานี), สะคางต้น (เลย), หมากเล็กหมากน้อย (ภาคกลาง, ประจวบคีรีขันธ์), หมากสะคั่ง (ภาคกลาง, เลย) |
หมากเล็กหมากน้อยเป็นไม้ต้นไม่ผลัดใบ สูงถึง 25 ม. เรือนยอด ค่อนข้างกลม โปร่ง แตกกิ่งก้านต่ำ ลำต้น เปลาตรง เปลือกนอกแตกเป็นร่องตื้นๆ สีน้ำตาล เปลือกในและกระพี้เหลือง ใบ ประกอบแบบนิ้วมือ เรียงตรงข้ามสลับ ตั้งฉาก ใบย่อย 5 ใบ ใบตรงกลางมีขนาดใหญ่ ที่สุด ใบคู่ล่างชิดก้านใบร่วมมีขนาดเล็กที่สุด แผ่นใบรูปไข่หรือรูปขอบขนาน กว้าง 2.5-5.0 ซม. ยาว 5-22 ซม. ปลายเรียวแหลม โคนมน ขอบเรียบ ผิวเกลี้ยงทั้งสองด้าน เส้นแขนงใบข้างละ 8-10 เส้น ก้านใบร่วม ยาว 3-13 ซม. ดอก ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนง ที่ปลาย กิ่ง ยาว 9-18 ซม. มีขนนุ่มสีน้ำตาลเหลือง หลอดกลีบเลี้ยง ยาว 2-3 มม. ปลายผายกว้าง แยกเป็นแฉกซี่ฟันตื้นๆ ผิวด้านนอกมีขน สีเขียว หลอดกลีบดอกยาว 6-8 มม. ปลายแยก 5 พู ขนาดไม่เท่ากัน ลักษณะเป็นรูป 2 ปาก สีครีมหรือเหลืองมีแต้มสีม่วง ผิวด้านนอก มีขน เกสรเพศผู้ 4 อัน ยื่นยาวเหนือวงกลีบ ผล สด เมล็ดเดียวแข็ง ค่อนข้างกลมถึง รูปไข่แกมรูปรี ขนาด 0.5-1.0 ซม. ผิวเกลี้ยง สีเขียว เมล็ดค่อนข้างกลม เปลือกหุ้มเมล็ด แข็ง ผิวขรุขระ สีน้ำตาล เนื้อในเมล็ดสีขาว | |
| |
|