|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ชื่อสามัญภาษาไทย | จันทร์แดง |
| ชื่อวิทยาศาสตร์ | Dracaena loureiroi Gagnep. |
| ชื่อพ้อง | Dracaena cochinchinensis (Lour.) S.C.Chen., Draco saposchnikowii Regel. |
| ชื่อวงศ์ | Fabaceae |
| ชื่อท้องถิ่น | จันผา (ภาคเหนือ), ลักกะจันทน์, ลักกะจั่น (ภาคกลาง), จันทน์แดง (สุราษฎร์ธานี, ภาคกลาง) |
จันทน์แดงจัดเป็นไม้พุ่มขนาดกลาง หรือเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงของต้นประมาณ 1.5-4 เมตร (ต้นโตเต็มที่อาจมีความสูงถึง 17 เมตร) เรือนยอดเป็นรูปทรงไข่ อาจมีเรือนยอดได้ถึง 100 ยอด เมื่อต้นโตขึ้นจะแผ่กว้าง ลำต้นตั้งตรง กลม มีแผลใบเป็นร่องขวางคล้ายข้อถี่ ๆ เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมสีเทา แตกเป็นร่องตามยาว ไม่มีกิ่งก้าน ใบจะออกตามลำต้น ส่วนแก่นไม้ด้านในเป็นสีแดง ต้นเมื่อมีอายุมากขึ้นแก่นจะเปลี่ยนจากสีขาวเป็นสีแดง เราจะเรียกแก่นสีแดงว่า “จันทน์แดง” เมื่อแก่นเป็นสีแดงเต็มต้น ต้นก็จะค่อย ๆ โทรมและตายลงใบเป็นเดี่ยว เรียงสลับถี่ที่ปลายยอด รูปใบแคบเรียวยาว ปลายแหลม กว้าง 4-5 เซนติเมตร ยาว 45-80 เซนติเมตร ฐานใบจะโอบคลุมลำต้น ไม่มีก้านใบ เนื้อใบหนา ขอบใบเรียบ ดอกออกเป็นช่อห้อยเป็นพวงขนาดใหญ่ตามซอกใบ และปลายยอด โค้งห้อยลง ช่อยาวประมาณ 45-100 เซนติเมตร มีดอกย่อยจำนวนมากมายหลายพันดอก ดอกขนาดเล็กสีขาวครีม หรือเขียวอมเหลือง กลางดอกมีจุดสีแดงสด กลีบดอก 6 กลีบ ขนาดดอก 0.7-1 เซนติเมตร เกสรตัวผู้ 6 อัน ก้านเกสรกว้างเท่ากับอับเรณู ก้านเกสรตัวเมียปลายแยก 3 พลู ชั้นกลีบเลี้ยง เป็นหลอด ปลายกลีบแยกเป็นพลูแคบ ๆ 6 พลู ไม่ซ้อนกัน ผลเป็นช่อพวงโต ผลมีขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร รูปทรงกลม สีน้ำตาลอมเขียว ผิวผลเรียบ มักจะมี 1 เมล็ด เมื่อสุกมีสีแดงคล้ำ ออกดอกราวเดือนกรกฎาคมถึงเดือนสิงหาคม | |
| |
สำหรับขนานและวิธีใช้จันทน์แดงเป็นสมุนไพรชนิดเดียวนั้น ไม่พบข้อมูล แต่หากเป็นตำรับยาที่มีส่วนผสมของจันทน์แดงนั้น มีดังนี้ ยาหอมเทพจิตร - ชนิดผง รับประทานครั้งละ 1 – 1.4 กรัม เมื่อมีอาการ หรือ ทุก 3 – 4 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง - ชนิดเม็ด รับประทานครั้งละ 1 – 1.4 กรัม เมื่อมีอาการ หรือ ทุก 3 – 4 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง ยาหอมนวโกฐ - ชนิดผง รับประทานครั้งละ 1 – 2 กรัม ละลายในน้ำกระสายในน้ำกระสาย เมื่อมีอาการทุก 3 – 4 ชั่วโมง ไม่เกินวันละ 3 ครั้ง - ชนิดเม็ด รับประทานครั้งละ 1 – 2 กรัม ละลายในน้ำกระสายในน้ำกระสาย เมื่อมีอาการทุก 3 – 4 ชั่วโมง ไม่เกินวันละ 3 ครั้ง ยาเขียวหอม - ชนิดผง ผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ 1 กรัม ทุก 4 – 6 ชั่วโมง เด็ก 6 -12 ปี รับประทานครั้งละ 500 มิลลิกรัม ทุก 4 – 6 ชั่วโมง - ชนิดเม็ด ผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ 1 กรัม ทุก 4 – 6 ชั่วโมง เด็ก 6 -12 ปี รับประทานครั้งละ 500 มิลลิกรัม ทุก 4 – 6 ชั่วโมง ยาจันทน์ลีลา - ชนิดผง ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1 – 2 กรัม ทุก 3 – 4 ชั่วโมง เด็ก 6 – 12 ปี รับประทาน ครั้งละ 500 มิลลิกรัม – 1 กรัม ทุก 3 – 4 ชั่วโมง - ชนิดเม็ดและชนิดแคปซูล ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1 – 2 กรัม ทุก 3 – 4 ชั่วโมง เด็ก 6 – 12 ปี รับประทาน ครั้งละ 500 มิลลิกรัม – 1 กรัม ทุก 3 – 4 ชั่วโมง | |
| |