ทองกวาว
  ชื่อสามัญภาษาไทยทองกวาว
  ชื่อสามัญภาษาอังกฤษFlame of the Forest ,Bastard
  ชื่อที่เกี่ยวข้องกวาว ก๋าว จอมทอง จ้า จาน ทองธรรมชาติ ทองต้น
  ชื่อวิทยาศาสตร์Butea monosperma (Lam.) Taub.
  ชื่อพ้องButea frondosa Wild
  ชื่อวงศ์Leguminosae
  ชื่อท้องถิ่นกวาว ก๋าว (ภาคเหนือ) จอมทอง (ภาคใต้), จ้า ( เขมร) ทองธรรมชาติ ทองพรหมชาติ ทองต้น (ภาคกลาง)
 
 
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ทองกวาวเป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 8 - 20 เมตร เรือนยอดทรงกลมหรือรูปไข่ ทรงพุ่มทึบปานกลาง ผลัดใบ เจริญเติบโตช้ามากเนื่องจากเป็นไม้เนื้อแข็ง เวลาออกดอกใบจะร่วงหมด ดอกสะพรั่งเต็มต้น เป็นไม้ที่ทนต่อสภาพแห้งแล้งทนลมและสภาพดินเค็ม ถ้าปลูกในที่ชื้นหรือใกล้แหล่งน้ำจะไม่ค่อยออกดอก ปลูกจากเมล็ดจะออกดอกเมื่อมีอายุ 8 - 10 ปี โคนลำต้นมีลักษณะเป็นพูพอนเล็กน้อย ลำต้นมักจะบิดงอไม่ตั้งตรง กิ่งก้านจะแตกออกไม่เป็นระเบียบบิดโค้งและห้อยย้อยลงมา ลำต้นเมื่อมีอายุมาก ๆ มักจะเป็นโพรงกลวง เปลือก สีเทาคล้ำแตกเป็นร่องตื้น ๆ ทั้งตามทางยาวและตามขวาง เมื่อแก่มีสีเทาคล้ำ จากนั้นจะแตกเป็นสะเก็ดหลุดลอกออก และเปลือกใหม่จะขึ้นมาแทนที่
สรรพคุณทั่วไป

  • รากทองกวาวมีสรรพคุณช่วยบำรุงธาตุ 
  • รากทองกวาวใช้ต้มรักษาโรคประสาท 
  • ดอกทองกวาวใช้ต้มดื่มช่วยถอนพิษไข้ได้ 
  •  ดอกช่วยแก้กระหายน้ำ 
  • ดอกช่วยสมานแผลปากเปื่อย 
  • แก่นสามารถใช้ทาแก้อาการปวดฟันได้ 
  • ดอกใช้หยอดตาแก้อาการตาแดง เจ็บตา ปวดตา ระคายเคืองตา ตามัว ตาแฉะ ตาฟาง 
  • ยางช่วยแก้อาการท้องร่วง 
  • ทองกวาวมีสรรพคุณช่วยแก้อาการท้องขึ้น (อาการท้องอืดเพราะลมในกระเพาะอาหารเฟ้อขึ้น) 
  • ฝัก ใบ หรือเมล็ด นำมาต้มเอาแต่น้ำใช้เป็นยาขับพยาธิหรือพยาธิตัวกลม 
  • รากทองกวาวมีสรรพคุณช่วยบำรุงธาตุ 
  • รากทองกวาวใช้ต้มรักษาโรคประสาท 
  • ดอกทองกวาวใช้ต้มดื่มช่วยถอนพิษไข้ได้ 
  • ดอกช่วยแก้กระหายน้ำ 
  • ดอกช่วยสมานแผลปากเปื่อย 
  • แก่นสามารถใช้ทาแก้อาการปวดฟันได้ 
  • ดอกใช้หยอดตาแก้อาการตาแดง เจ็บตา ปวดตา ระคายเคืองตา ตามัว ตาแฉะ ตาฟาง 
  • ช่วยแก้อาการท้องร่วง 
  • ทองกวาวมีสรรพคุณช่วยแก้อาการท้องขึ้น (อาการท้องอืดเพราะลมในกระเพาะอาหารเฟ้อขึ้น) 
  • ฝัก ใบ หรือเมล็ด นำมาต้มเอาแต่น้ำใช้เป็นยาขับพยาธิหรือพยาธิตัวกลม

 
 
แหล่งข้อมูลอ้างอิง

  1. เว็บไซต์กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
  2. เว็บไซต์สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
  3. รายการสาระความรู้ทางการเกษตร สถานีวิทยุ มอ. เอฟเอ็ม แปดสิบแปด เมกะเฮิร์ตซ์
  4. หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 1