ต้นข่อยดำเป็นไม้ขนาดเล็ก ลำต้นตั้งตรง ไม่มีกิ่งก้านสาขา ลำต้นสูงประมาณ 1-2 เมตร ลำต้นสีน้ำตาลเข้ม

ใบรูปหอกปลายเรียวแหลม ยาวประมาณ 3-4 นิ้ว

ดอกออกเป็นช่อชั้นที่ปลายต้นเหมือนต้นปีป สีขาวเหลืองแดง ข่อยดำมักเกิดขึ้นตามที่รกร้างว่างเปล่า ชายป่าทั่วไป

ผู้ป่วยโรคไต ใช้วิธีต้มครั้งละ8-10ใบต่อน้ำ 1 ลิตร ดื่มแทนน้ำ เคี้ยวกินใบสด 2-5 ใบ