มังคุดเป็นไม้ต้น ลำต้นตั้งตรง แข็งแรง สูงประมาณ 7 - 12 เมตร ลักษณะทรงพุ่มค่อนข้างกลม ภายในทรงพุ่มจะมีกิ่งแขนงแตกออกจากลำต้นที่เป็นแกนกลางเป็นรัศมีโดยรอบ กิ่งอ่อนเป็นเหลี่ยมมน ผิวเปลือกลำต้นสีน้ำตาลคล้ำ และน้ำยางจากลำต้นจะมีสีเหลือง 

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงกันข้าม ลักษณะใบรูปไข่หรือรูปรีแกมขอบขนาน ปลายใบแหลมหรือเป็นติ่ง โคนใบมนหรือแหลมสอบเข้าหากัน ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนา มีเส้นใบจำนวนมากเรียงกันถี่ๆ มีสีเขี้ยวเข้มเป็นมัน ท้องใบมีสีเขียวอ่อนออกเหลือง เส้นกลางใบนูนทั้งสองด้าน 

ดอก ออกเดี่ยวๆ หรือเป็นคู่ ออกตามซอกใบบริเวณปลายกิ่ง ลักษณะของดอกมีกลีบรองกลีบดอก 4 กลีบหนา เป็นรูปมนโค้ง มีสีเหลือง กลีบดอกมี 5 กลีบ รูปไข่ มีสีชมพูแก่ เกสรตัวผู้มีจำนวนมาก ก้านเกสรเล็ก โคนก้านแบน เกสรเพศเมียไม่มีก้าน 

ผล เป็นรูปทรงกลมรี หรือค่อนข้างแบนเล็กน้อย เปลือกผลอ่อนสีเขียวเมื่อแก่สุกจะมีสีแดงอมชมพูหรือออกสีม่วงดำ เปลือกผลหนามียางสีเหลือง ที่ปลายผลมียอดเกสรเพศเมียติดอยู่ แยกเป็น 4 - 7 แฉก ที่ขั้วผลมีกลีบรองกลีบดอก 4 กลีบติดอยู่ ภายในมีเนื้อสีขาว 4 - 7 กลีบ รสหวาน เมล็ด มีประมาณ 0 - 4 เมล็ด ส่วนใหญ่เมล็ดจะลีบ

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

วิชาการดอทคอม

หนังสือพิมพ์มติชน (13/08/55)