ต้นหนามพรหม มีลักษณะเป็นไม้พุ่มหรือไม้พุ่มรอเลื้อย คือถ้าขึ้นต้นเดี่ยวๆ กลางแจ้ง จะมีลักษณะเป็นไม้พุ่ม แต่ถ้าขึ้นใกล้กับต้นไม้ชนิดอื่นจะมีลักษณะกิ่งยืดเลื้อยพาดต้นไม้อื่น มีความสูงได้ตั้งแต่ 0.5-5 ม. ทุกส่วนเมื่อเกิดแผลจะมีน้ำยางสีขาวขุ่น ตามกิ่งอ่อน ก้านใบและช่อดอกเกลี้ยงหรือมีขนประปราย มีหนามแหลมคมออกเป็นคู่ แตก 1-2 ชั้นยาว 1-3 ซม. 

ลักษณะใบของหนามพรหม เป็นใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามกัน ใบรูปไข่กว้างหรือเกือบกลม ยาว 2-5 ซม. ปลายใบแหลมหรือมีติ่งหนาม โคนใบมน-กลม เนื้อใบหนา ผิวใบเกลี้ยงหรือมีขนเล็กน้อย เส้นแขนงใบข้างละ 3-5 เส้น ก้านใบ ยาว 1.5-4.5 มม. หนามพรม (หนามพรหม) ไม้ไทยดอกหอม มีหนามแหลม ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม 

ดอกหนามพรหม ออกดอกเป็นช่อดอกแบบกระจุก ยาว 1.5-4 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ ยาว 1.5-3 มม. กลีบดอกสีขาว โคนเป็นหลอดยาว 0.5-2 ซม.ปลายแยก 5 แฉก รูปขอบขนาน ยาว 1-1.5 ซม. ปลายเรียวแหลม (ลักษณะคล้ายดอกมะลิ) ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกช่วงเดือนพฤษภาคม-กันยายน 

ผลหนามพรหม มีลักษณะผลทรงรี กว้างและยาว 1-2 ซม. ผิวเรียบเกลี้ยง เป็นมันเงา ผลสุกสีแดงเข้ม มี 4 เมล็ดต่อผล เมื่อผลสุกเต็มที่สีแดงดำ