|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ชื่อสามัญภาษาไทย | ตานดำ |
| ชื่อวิทยาศาสตร์ | Diospyros montana Roxb. |
| ชื่อพ้อง | Diospyros auriculata Wight ex Hiern -Diospyros bracteata Roxb. -Diospyros calcarea H.R.Fletcher -Diospyros calycina Bedd. -Diospyros cordifolia Roxb. -Diospyros dioica Span. -Diospyros glauca Rottler -Diospyros goindu Dalzell -Diospyros heterophylla Wall. ex G.Don -Diospyros humilis Bourd. -Diospyros kanjilalii Duthie -Diospyros microcarpa Span. -Diospyros orixensis J.G.Klein ex Willd. -Diospyros pubicalyx Bakh. -Diospyros punctata Decne. -Diospyros waldemarii Klotzsch |
| ชื่อวงศ์ | Ebenaceae |
| ชื่อท้องถิ่น | ตานส้าน (กลาง)/ ถ่านไฟผี (เหนือ)/ มะเกลือป่า (นครสวรรค์ ปราจีนบุรี) มะตูมดำ (สระบุรี) |
ต้นตานดำ ไม้ต้นกึ่งผลัดใบขนาดเล็กถึงกลางสูง 15 เมตร ลำต้นและกิ่งมีหนาม เปลือกนอกสีดำ แตกแบบ fissured bark เปลือกในสีน้ำตาลอมเขียว ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปร่างรี ขอบขนาน รูปไข่หรือรูปไข่กลับ ปลายใบมน โคนใบมนหรือรูปหัวใจหรือแบบตัด เส้นแขนงใบข้างละ 3-7 เส้น ขอบใบเรียบหรือมีขน ใบอ่อนมีขนทั้งสองด้าน ใบกว้าง 1.5-2.5 ซม. ยาว 2.5-4 ซม. ดอก ออกดอกแยกเพศต่างต้น (dioecious) ดอกแยกเพศอยู่ต่างต้น ดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงรูประฆัง มี 4 กลีบ โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูปถ้วย ปลายแยก 4 แฉก มีสีเขียว กลีบดอกรูปคนโทสีเหลือง ยาว 0.8-1 เซนติเมตร มี 4 กลีบ มีเกสรเพศผู้ 14-20 อัน ดอกเพศเมียออกเดี่ยว ๆ มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนดอกเพศผู้ รังไข่มี 8 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียมี 4 อัน มีเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 4-12 อัน ผล ลักษณะเป็นผลสดแบบ berry ทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-3 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงบานออกหรือพับงอกลับ เมื่อแก่มีสีเหลือง | |
ตำรายาไทย
| |
| เนื้อไม้ | รากขับปัสสาวะ |
| เนื้อไม้ | ขับพยาธิไส้เดือน ตัวตืด |
| ราก | ขับพยาธิไส้เดือน ตัวตืด |
| |